Deelproject 2:
Ervaringen met ongelijkheid in de stad & het systeem

Voortbouwend op kwalitatief onderzoek verricht tijdens het eerdere Ongelijkheidsbeginsel project (Weegels et al. 2023) en lopend promotieonderzoek naar ervaringen met veiligheid en justitie onder jongvolwassenen in Zuidoost (van Dillema & Schneider), betreft dit deelproject een actieonderzoek met jongvolwassen Amsterdammers die in aanraking zijn of zijn geweest met politie of justitie. We doen hiervoor etnografisch onderzoek en organiseren focusgroepen om met bewoners, jongvolwassenen en praktijkpartners in gesprek te gaan over zowel hun ervaringen als hun ideeën en wensen voor systeemverandering.

Kenmerkend voor etnografisch onderzoek is de methode van participatieve observatie. In dit geval wordt het ‘participatie’ wederkerig geïnterpreteerd omdat de maatschappelijke partners actief bij het ontwerp en de uitvoering van het onderzoek betrokken zijn. Kennisvergaring komt op die manier voort uit een dialogisch proces tussen de onderzoekers en maatschappelijk partners. Hiermee bouwt dit deelproject voort op drie bestaande sets relaties met maatschappelijke (en/of buurt) organisatie, die de beoogde insteek en actiecomponenten in de ontwerpfase hebben aangedragen:

1. Young Perspectives (YOPE) en Lleca Teatro, waarbij Julienne Weegels voortbouwt op de ontstane relatie tijdens het voorgaande onderzoek (2023) en met creatieve methoden toewerkt naar een community theater voorstelling;

2. De buurtorganisatie Mi Na Mi, waar Robbert Dillema sinds 2022 mee samenwerkt voor zijn promotieonderzoek (Mi Na Mi is een plek gelegen in Bijlmer-centrum waar buurtbewoners, jeugdwerkers, jongeren en zelfs de wijkagent samenkomen); en

3. De contacten van Luisa Schneider, sinds 2021 woonachtig in de Bijlmer, en als antropoloog geïnteresseerd in de integratie van het Masterplan-Zuidoost. Schneider richt zich specifiek op de ervaringen van bewoners van de H-buurt met het masterplan en de ontwikkelingen die het met zich meebrengt op het gebied van veiligheid, voorzieningen, en wonen.

​

Het beoogde etnografisch-geïnformeerde actieonderzoek brengt deze maatschappelijke actoren, die zich elk op een eigen manier inzetten voor systeemverandering, bij elkaar. Elk van deze actoren heeft natuurlijk eigen ideeën bij voor en door wie “systeemverandering” teweeg gebracht zou moeten worden. Door professionals van verschillende organisaties, alsmede buurtbewoners (met en zonder strafblad), jongeren en ambtenaren samen te brengen, kunnen we verkennen op welke manieren zij ongelijkheden ervaren, erkennen en willen aanpakken (hoe zij systeemverandering zouden willen vormgeven). 

​

Community theater voorstelling

Dit deelproject zet sterk in op disseminatie. Daarvoor werken we samen met YOPE en toneelgroep Lleca Teatro om een community theater stuk te ontwikkelen. Zowel het maakproces met jongvolwassenen die in aanraking zijn geweest met justitie, als de voorstellingen zelf, dragen in circulaire wijze bij aan het vergaren van kennis en ervaringen van bewoners, jongvolwassenen en professionals.

Dream tanks

Nav de voorstellingen gaan we met elkaar in gesprek om een agenda voor systeemverandering te ontwikkelen. Deze ‘dream tank’ workshops functioneren als beleidsateliers op stadsdeelniveau. Tijdens de workshops gaan we aan de hand van indrukken opgedaan tijdens de voorstellingen in op de ervaringen en dromen voor verandering van deelnemende jongeren en professionals. Waar zitten de knelpunten in het strafrechtsysteem en bijbehorend beleid, die onverhoopt ongelijkheden reproduceren of zelfs verergeren? Wie heeft beslissingsmogelijkheden? En hoe zou het strafrechtsysteem eruit zien als de bestrijding van ongelijkheid centraal zou staan?

Door middel van participatieve oefeningen gericht op het vergroten van de verbeeldingskracht én het delen van concrete onderzoeksresultaten uit het kwantitatieve deel van het onderzoeksprogramma, gaan we aan de slag met een agenda voor systeemverandering. Het uitgangspunt hier bij is: “als we het kunnen dromen, kunnen we het ook uitvoeren.” Op deze manier bieden de workshops concrete handvatten om de stapeling van stedelijke ongelijkheden, die door het optreden van veiligheid en justitie versterkt wordt, tegen te gaan. We roepen deelnemers hierbij tevens op om concrete doelen binnen hun organisatie te stellen en zich gezamenlijk te committeren aan (een stukje van) de oplossing van dit veelzijdige probleem.

​

Uitkomsten

Een voorstellingenreeks met nagesprekken, dream tanks, een rapport en een handleiding voor systeemverandering.

Start: eind 2024

Voorstellingen beginnen: oktober 2025

Loopt door tot: eind 2026